الکتروموتور چیست؟ اگر در حال کار و فعالیت در صنعت باشید، حتماً تا به حال بارها و بارها نام الکتروموتور را به عنوان بخش اصلی از تمامی دستگاه‌های صنعتی شنیده‌اید. محصولی که در انواع و اقسام مختلفی تولید شده و در بازار وجود دارد. این محصول کارکردی مشخص داشته که در تمامی محصولات و انواع آن مشابه هستند.
هرچند که هریک از این محصولات تفاوتی با دیگری دارد، که سبب کاربرد در صنایع و موارد مختلفی برای این موتورها می‌شود. از همین رو پیش از خرید الکتروموتور و برای انتخاب بهترین نوع آن، لازم است تا اطلاعات کامل و جامعی را درباره انواع الکتروموتورهای موجود در بازار داشته باشید. در این مقاله و در ادامه قرار است تا چیستی الکتروموتور را به‌طور کاملی برای شما شرح داده و نکاتی را در ارتباط با هر مدل بیان کنیم.
الکتروموتور یا موتور الکتریکی چیست؟
در اولین قدم برای شناسایی انواع مختلف الکتروموتور و خرید الکتروموتور مناسب، لازم است تا با چیستی یک الکتروموتور و دلیل استفاده از آن آشنا شوید. الکتروموتور یا موتور الکتریکی که در انگلیسی با نام Electrical Motor شناخته می‌شود، یک ماشین الکتریکی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند.
موتورهای الکتریکی به انواع و اقسام بسیاری دسته‌بندی می‌شوند اما این موضوع در تمامی این انواع یکسان بوده و سبب استفاده از آن در صنایع مختلف شده است. این موتورها با حرکت یک جریان الکتریسیته و به دنبال آن ساختن یک میدان مغناطیسی به پیش می‌روند و انرژی مکانیکی لازم را فراهم می‌آورند.
در انواع مختلف الکتروموتورهای موجود در بازار به‌طور کلی دو بخش وجود دارد. یکی بخش متحرک و دیگری بخش محرک موتور نامیده می‌شود. بخش متحرک را روتور و بخش ثابت یا محرک را استاتور می‌نامند. البته باید به یاد داشته باشید که بخش ثابت با نام دیگر ایستانه نیز شناخته می‌شود و به‌صورت کلی و به‌طور معمول درون موتور قرار دارد.
نحوه کارکرد الکتروموتور
برای آن‌که بتوانید با موتورهای الکتریکی به‌خوبی آشنا شوید، لازم است تا درباره نحوه کارکرد آن‌ها اطلاعات بیشتری را داشته باشید. همان‌طور که تا اینجا گفته شد، موتورهای الکتریکی با تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی کار خود را پیش می‌برند. این موتورها معمولاً از یک میدان مغناطیسی نیز در این راستا استفاده می‌کند.
به این ترتیب که میدان مغناطیسی و الکتریکی بر روی یکدیگر تأثیر گذاشته و موجب تبدیل این نیروها به یکدیگر می‌شوند. البته باید به یاد داشته باشید که معمولاً این اتفاق در یک سیم‌پیچ و برای تولید نیرو به شکل گشتاور رخ می‌دهد. از همین رو نحوه کنار هم قرار گرفتن اجزای مختلف الکتروموتور و مدل هریک از اجزای سازنده آن، می‌تواند در الکتروموتور تولید شده تأثیرگذار باشد. موضوعی که در حین خرید الکتروموتور لازم است به آن دقت لازم را داشته باشید تا بتوانید بهترین الکتروموتور متناسب با نیاز خود را خریداری نمایید.
اجزای الکتروموتور
به‌طورکلی یک الکتروموتور شامل چندین بخش ثابت است. در واقع تمامی مدل‌هایی که از الکتروموتور ها، بخش‌های ثابت و یکسان دارند که در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند. این بخش‌های سازنده الکتروموتور را می‌توان به شش دسته اصلی تقسیم‌بندی کرد. بخش‌هایی که در حین خرید الکتروموتور لازم است موردتوجه قرار گرفته و به نوع آن دقت لازم صورت گیرد. این 7 بخش اصلی تشکیل‌دهنده یک الکتروموتور عبارت است از:
- بدنه یا قاب
بدنه به منزله یک پوشش است که اجزای تشکیل دهنده موتور الکتریکی را در بر گرفته است و می‌توان گفت این عامل، حکم محافظ این اجزا را دارد. - شافت
عنوان یک قطعه فلزی در موتورهای الکتریکی است که می‌تواند نیرو را از چرخش موتور الکتریکی دریافت نماید و با به کارگیری اتصال مکانیکی، آن را انتقال دهد. - استاتور
نام یک قطعه ثابت در الکتروموتورها است که خود، شامل تعدادی آهن ربا است. از جمله این آهن رباها می‌توان آهنرباهای دائمی و آهنرباهای الکتریکی را نام برد. لازم به ذکر است که آهنرباهای الکتریکی و یا الکترومغناطیسی که در تولید این محصولات به کار گرفته شده است از یک سیم پیچ به وجود آمده‌اند که به طور معمول از سیم مسی است. - جاروبک
از دیگر قطعات و لوازم تشکیل دهنده یک موتور الکتریکی، می‌توان جاروبک را نام برد. این قطعه، با کموتاتور سیستم در ارتباط قرار می‌گیرد. به طور کلی می‌توان گفت هدف از استفاده از این ابزار، تکمیل نمودن عملکرد سوئیچ و یا تغییر جریان الکتریکی است. - بلبرینگ‌ها
لازم است بدانید بلبرینگ‌ها و یا یاتاقان‌های تشکیل دهنده یک موتور الکتریکی، در نزدیکی فضایی واقع شده‌اند که شافت از قاب و یا بدنه موتور الکتریکی، عبور می‌کند. این عامل سبب می‌شود تا شافت بتواند با کم‌ترین میزان از اصطکاک، به چرخش درآید و هر گونه حرکت نا خواسته را از بین ببرد. - روتور
روتور که به آن آرمیچر نیز گفته می‌شود نام قطعه‌ای در موتورهای الکتریکی است که حامل جریان الکتریسیته است و در مرکز سیستم، قرار گرفته است. بنابراین و در زمانی که این قطعه، تحت تاثیر میدان مغناطیسی واقع شود و از آنجا که این ابزار با قطعه سیم پیچ برای ایجاد گشتاور و قدرت مکانیکی در ارتباط است می‌تواند موجب چرخش شافت شود. - براکت
براکت نام قطعه‌ای است که در موتورهای الکتریکی به کار رفته است و به قاب و بدنه این سیستم‌ها متصل شده است. می‌توان گفت این قسمت از اجزای الکتروموتورها، وسائلی برای ایمن سازی این دستگاه‌ها به شمار می‌روند و از طرف دیگر، محل عبور کردن شافت هستند.
کاربردهای الکتروموتور
در حال حاضر از انواع مختلف موتورهای الکتریکی، در صنایع مختلف، استفاده‌های فراوانی به عمل می‌آید. از جمله این صنایع می‌توان صنایع ساختمان سازی، کشاورزی، پتروشیمی، سیمان، کارخانجات مواد غذایی، صنایع پوشاک و ابزارهای قدرتی و سرعتی را نام برد.
از طرف دیگر، موتورهای الکتریکی به طور عمده، در تولید انواعی از دمنده‌ها، فن‌ها، ماشین آلات صنعتی، پمپ‌های آبرسانی، انواع ابزار و لوزام برقی از جمله اره برقی به کار رفته‌اند. دینام، کمپرسورها، کشتی‌ها، محرک‌ها و کارخانه‌های مختلف کاغذ سازی نیز از این قطعات استفاده می‌کنند. لازم به ذکر است که موتور الکتریکی، عنوان یک وسیله ضروری در تجهیزات مختلف تهویه و خنک کننده با تهویه مطبوع، لوازم خانگی و وسائل نقلیه موتوری به شمار می‌رود.
