الکتروموتور درواقع یک ماشین است که وظیفه آن تبدیل انرژی الکتریسیته به انرژی مکانیکی است و در زندگی امروزه بشر به وسیله ای تبدیلشده که هر جا سخن از حرکت و نیاز به حرکت باشد مطمئناً الکتروموتور نیز وجود دارد نام دیگر الکتروموتور، موتور الکتریکی است که در زمینههای مختلف صنعتی و مصارف شخصی عمومی کاربردهای فراوانی دارد.
الکتروموتور در زندگی امروزه بشر بهوسیله ای تبدیلشده است که تقریباً عضو جداییناپذیر از زندگی بشریت است و قابلیت کلی هرکجا که نیاز به حرکت و نیروی برای حرکت باشد سخنی از الکتروموتور یا همان موتور الکتریکی به وجود میآید. ما در این مقاله قصد داریم به معرفی کامل الکتروموتور و پاسخ به این سوال که الکتروموتور چیست و همچنین شناخت انواع و کاربردهای آن بپردازیم پس با ما همراه باشید.
تعریف کلی الکتروموتور
میتوان گفت که الکتروموتور گونهای از ماشینهای الکتریکی است که انرژی الکتریسیته را گرفته و آن را به انرژی مکانیکی مبدل میکند. اگر بخواهیم بهصورت کلی فرآیند انجامگرفته توسط الکتروموتور را بیان کنیم باید بگوییم وقتیکه یک هدایتکننده تحت جریان الکتریکی موجود در یک میدان مغناطیسی قرار میگیرد از سمت میدان مغناطیسی یک نیرو بر هدایتکنندهای که حاوی جریان الکتریکی است اعمال میگردد.
اکثر الکتروموتورها از نوع چرخنده یادواره هستند اما موتورهایی نیز وجود دارند که نوع آنها خطی است.
اگر بخواهیم در مورد ساختمان کلی الکتروموتور سخن بگوییم باید بگوییم که هر الکتروموتور از دو قسمت اصلی محرک و متحرک تشکیل میشود که بهاصطلاح به قسمت متحرک الکتروموتور روتور و قسمت ثابت الکتروموتور استاتور یا ایستانه میگویند.
در یک الکتروموتور میان روتور و استاتور هماهنگی وجود دارد و روتور تحت گشتاوری که ناشی از میدان مغناطیسی موجود در استاتور موتور است به دور خودش در حال گردش است.
الکتروموتورها دارای منبع تغذیه متفاوت نیز است و الکتروموتور با توجه به ماهیت و کارایی و همچنین ساختارش میتواند دارای دو نوع منبع تغذیه است که یکی از آنها منبع تغذیه جریان مستقیم یا DC و دیگری منبع تغذیه جریان متناوب یا AC است.
اجزای تشکیلدهنده الکتروموتور
هر الکتروموتور از قطعات زیادی تشکیل میشود. اما در حالت کلی یک موتور ساده از شش قسمت اصلی تشکیل میشود که در زیر به لیست آنها اشاره خواهیم کرد:
• منبع تغذیه الکتروموتور
• آهنربا
• سوئیچ و یا تغییردهنده جهت برق
• زغال هدایتکننده
• آرمیچر الکتروموتور
تقسیمبندی الکتروموتور
الکتروموتورها ازنظر منبع تغذیه و جریان مصرفی به دودسته اصلی طبقهبندی میشوند. الکتروموتور با جریان مستقیم که به آنها Direct Current نیز میگویند و دسته دوم الکتروموتور با جریان متناوب که به آنها Alternative Current نیز میگویند.
الکتروموتور از نوع جریان مستقیم در خود یک آرمیچر دارد که جنس این آرمیچر از آهنربای الکتریکی است همچنین در این الکتروموتور یک سوئیچ گردشی وجود دارد که وظیفه آن این است که جریان الکتریکی را در هر سیکل مشخص دو بار برعکس کند و درنتیجه آن را به الکتریکی تبدیل کند که نام دیگر این وسیله کموتاتور نیز است.
گشتاور ترمزی تأثیر مستقیم بر روی سرعت چرخش الکتروموتور جریان مستقیم دارد و یا بهعبارتدیگر نمیتوانیم بگوییم که گشتاور جریان واردشده به الکتروموتور با ولتاژ واردشده به الکتروموتور رابطه مستقیم دارد.
الکتروموتورهای جریان مستقیم خود نیز دارای انواع متفاوتی میباشند که از مهمترین آنها میتوان به الکتروموتور مستقیم شانت، الکتروموتور مستقیم مرکب، الکتروموتور مستقیم سری اشاره نمود که خود الکتروموتور مرکب نیز دارای دو تقسیمبندی است که نام آنها الکتروموتور کمپوند اضافی و الکتروموتور کمپوند نقصانی میباشد. متداولترین الکتروموتور مورداستفاده در صنایع مختلف و مصارف شخصی و عمومی الکتروموتورهای القایی که دارای جریان متناوب میباشند هستند.
مزایای الکتروموتورهای جریان متناوب یا AC
از مهمترین مزیتهای الکتروموتورهای جریان متناوب میتوان به این موضوع اشاره کرد که ساختمان و طراحی این موتورها دارای استحکام و دوام خوبی بوده و درعینحال بسیار ساده است و هیچ نوع پیچیدگی خاصی در طراحی این الکتروموتور دیده نمیشود. همچنین از دیگر مزیتهای الکتروموتور جریان متناوب قیمت مناسب آن میباشد.
همچنین ناظر الکتروموتورها دارای هزینه نگهداری بسیار پایینی هستند و قابلیت اتصال بسیار ساده و آسانی را دارند و بهراحتی به یک منبع تغذیه با هر نوعی متصل میگردند. الکتروموتورهای جریان متناوب نیز دارای طبقهبندی است و مهمترین انواع الکتروموتور جریان متناوب یکی الکتروموتور سنکرون و دیگری الکتروموتور آسنکرون است.
الکتروموتور خطی
الکتروموتور خطی با الکتروموتور درباره چرخنده شباهتهای بسیار زیادی دارد و درواقع یک الکتروموتور خطی همان الکتروموتور چرخنده یا دوار است که بهجای اینکه یک گشتاور چرخشی از خود ایجاد نماید به تولید یک نیروی خطی بهواسطه یک میدان الکترومغناطیسی مشغول میگردد. متداولترین نوع الکتروموتورهای خطی اغلب موتورهای پلهای یا القایی میباشند.