نزدیک به صد سال از عمر پلاستیک می گذرد. پلاستیک محصولی بوده که کاربردهای مختلفی دارد. پلاستیک بسته به جنس آن می تواند نرم یا سخت و مات یا شفاف باشد.
در صنعت بیشتر از 10000 نوع پلاستیک بوده که مورد استفاده قرار می گیرد. از نفت و گاز به عنوان مواد اولیه در ساخت پلاستیک استفاده می شود.
در سال 1868 جان وسلی هایت با استفاده از روش تزریق سلولوئید توپ بیلیارد تولید کرد. 40 سال بعد فردی با نام باکلند توانست باکلیت را تولید کند.
بین سال های 1928 تا 1921 مدل هایی از نایلون ها ساخته و تولید شد. در ادامه روند تولید مدل های مختلف پلاستیک در سال 1934 پلی وینین کلرید ساخته شد.
نقطه عطف صنعت پلاستیک در دهه 50 قرن بیستم میلادی بود که مدل های مختلف پلاستیک در کاربردهای مختلف اختراع و تولید شد.
دستگاه های مختلف تولید پلاستیک
- دستگاه قالب تزریق پلاستیک
- دستگاه تولید نایلون عریض
- دستگاه مواد کش
- دستگاه خردکن و گرانولاتور
- قالب اکستروژن
دستگاه قالب تزریق پلاستیک
قالب گیری به روش تزریقی پروسه ای بوده که در آن مواد اولیه ساخت پلاستیک برای ورود به قالب ابتدا در محفظه ای باهم ترکیب و داغ می شوند و سپس به درون قالب ریخته می شوند.
زمانی که قالب با مواد اولیه مذاب شده پر می شود آن را سرد می کنند و پلاستیک سخت به شکل قالب ساخته می شود.
انواع دستگاه های تزریق پلاستیک
دستگاه های تزریق در مدل های مختلفی طراحی و تولید می شوند که به شرح زیر است:
- دستگاه تزریق پلاستیک هیدرولیک
- دستگاه تزریق پلاستیک الکتریکی
- دستگاه تزریق پلاستیک هیبریدی
دستگاه تزریق پلاستیک هیدرولیک
قدیمی ترین دستگاه مورد استفاده در صنعت پلاستیک دستگاه تزریق هیدرولیک می باشد. استفاده از این دستگاه به سال های 1980 تا 1930 برمی گردد.
با ظهور دستگاه های الکتریکی استفاده از این دستگاه ها منسوخ و جای خود را به دستگاه های تزریق برقی الکتریکی دادند.
روش کار دستگاه های هیدرولیک به این شکل است که بازوها دو نیمه قالب را که دارای مواد ذوب شده است بهم می فشارند و بعد از خنک سازی دو بازو از هم جدا شده و پلاستیک سخت از قالب جدا شده و پروسه تولید دوباره تکرار می شود.
دستگاه تزریق پلاستیک الکتریکی
امروزه از دستگاه های تزریق الکتریکی در صنعت پلاستیک استفاده می شود. این مدل دستگاه تزریق پلاستیک دارای سروو موتور برای انجام فرآیند تولید است. روند سریع تولید و دقت بالا دستگاه تزریق پلاستیک الکتریکی سبب جایگزینی این دستگاه با دستگاه قدیمی هیدرولیک شده است.
سروو موتور (servo motor) گونه ای از موتورها بوده که در سیستم های حلقه بسته (close loop) برای کنترل سرعت، موقعیت و گشتاور در صنعت بکار برده می شوند.
در دستگاه تزریق الکتریکی بسته به ظرفیت تولید دستگاه از سروو موتورها در توان مختلف 45 تا 11 کیلووات استفاده می شود.
دستگاه تزریق پلاستیک هیبریدی
در دهه های اخیر با ترکیب دو دستگاه تزریق هیدرولیک و الکتریکی دستگاه تزریق هیدرولیکی وارد صنعت پلاستیک شده است و از هر دو مزیت دستگاه های هیدرولیکی و الکتریکی یعنی قفل گیره بالای دستگاه و سرعت عمل، تکرار پذیری و دقت بهره می برند. ترکیب دو دستگاه تزریق هیدرولیکی و الکتریکی بهترین بازدهی را در تولید قطعات پلاستیکی نازک و ضخیم ارائه داده است.
دستگاه تولید نایلون عریض
دستگاه های تولید نایلون اکسترودری بوده که با استفاده از یک کمپرسور هوا بالنی و مواد اولیه تولید نایلون، رولهای نایلون را تولید می کند.
موتور دستگاه لایه های نایلون را با بکار بردن یک سری غلطک در عرض های مختلف تولید کرده و لایه های نایلون را روی هم پیچیده و به شکل توپ در می آورد تا در مرحله بعدی تولید برش و دوخت خورده تا به اندازه مورد نظر برسد. این دستگاه ها از الکتروموتور در توان های مختلف استفاده میکنند.
در ادامه انواع دستگاه های تولید نایلون عریض و ظرفیت تولید آنها معرفی می شود.
دستگاه تولید نایلون با عرض 80 سانتیمتر
این دستگاه در تولید تولید پلاستیک فریز، زباله و نایلون رکابی مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه تولید نایلون با عرض 80 دارای الکتروموتوری با توان 7.5 کیلووات و گیربکس سه محور و سیلندر ماردون است.
دستگاه تولید نایلون با عرض 100 سانتیمتر
دستگاه تولید نایلون عرض 100 در تولید نایلون رولی بکار گرفته می شود. این دستگاه دارای الکتروموتوری با توان 11 کیلووات، گیربکس و سیلندر ماردون می باشد.
دستگاه تولید نایلون با عرض 120 سانتیمتر
نایلون با عرض 120 در کشاورزی و گلخانه کاربرد دارد. دستگاه تولید نایلون عرض 120 الکتروموتوری با توان 15 کیلووات به همراه گیربکس سه محور و سیلندر ماردون بوده و ظرفیت تولید آن با این مشخصات در حدود 50 کیلوگرم است.
دستگاه تولید نایلون با عرض 150 سانتیمتر
مشخصات فنی این دستگاه شامل الکتروموتور 22 کیلووات، گیربکس سه محور و سیلندر ماردون بوده و نایلون ها به صورت چندلایه تولید می شود. نایلون عرض 150 نیز مانند عرض 120 در کشاورزی و گلخانه ها کاربرد دارد.
دستگاه تولید نایلون با عرض 3 متر
این دستگاه حدود 7 متر ارتفاع داشته و با توجه به حجم و مقدار تولید از یک موتور 30 کیلوواتی با سیلندر ماردون با طول 240 سانتیمتر و قطر 80 بهره می برد.
دستگاه تولید نایلون با عرض 6 متر
توان الکتروموتور دستگاه تولید نایلون عرض 6 متر 37 کیلووات بوده و سیلندر ماردون آن طول 3 متر و قطر 1 متر دارد.
عرض نایلون | توان الکتروموتور | ظرفیت تولید | کاربرد |
نایلون با عرض 80 سانتیمتر | 5/7 کیلووات | 35 کیلوگرم | تولید پلاستیک فریز، زباله و نایلون رکابی |
نایلون با عرض 100 سانتیمتر | 11 کیلووات | 40 کیلوگرم | تولید نایلون رولی |
نایلون با عرض 120 سانتیمتر | 15 کیلووات | 50 کیلوگرم | تولید نایلون های مورد استفاده در کشاورزی و گلخانه |
نایلون با عرض 150 سانتیمتر | 22 کیلووات | 55 کیلوگرم | تولید نایلون های مورد استفاده در کشاورزی و گلخانه |
نایلون با عرض 3 متر | 30 کیلووات | 80 کیلوگرم | تولید نایلون های مورد استفاده در کشاورزی و گلخانه |
نایلون با عرض 6 متر | 37 کیلووات | 120 کیلوگرم | تولید نایلون های مورد استفاده در کشاورزی و گلخانه |
دستگاه تولید سلفون
سلفون نوعی از پلاستیک بوده که در بسته بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. مواد اولیه ساخت سلفون پلی پرو پیلن می باشد. سلفون در عرض های مختلف تولید شده که به تفکیک معرفی می شود.
مدل دستگاه | توان موتور | گیربکس | ابعاد سیلندر ماردون |
دستگاه تولید سلفون با عرض 40 سانتیمتر | 5.5 کیلووات | سه محور | 135*45 سانتیمتر |
دستگاه تولید سلفون با عرض 60 سانتیمتر | 7.5 کیلووات | سه محور | 150*50 سانتیمتر |
دستگاه تولید سلفون با عرض 80 سانتیمتر | 11 کیلووات | سه محور | 165*55 سانتیمتر |
دستگاه تولید سلفون با عرض 100 سانتیمتر | 11 کیلووات | سه محور | 180* 60 سانتیمتر |
دستگاه موادکش
مواد کش دستگاهی بوده که مواد اولیه برای تولید پلاستیک را توسط یک مکنده به دستگاه تزریق پلاستیک منتقل می کند.
دستگاه های مواد کش در صنعت پلاستیک در دو نوع می باشند.
- دستگاه موادکش پلاستیک زمینی
- دستگاه موادکش پلاستیک هوایی
دستگاه موادکش شامل قیف، شیلنگ آنتی استاتیک، فیلتر صافی، موتور مکنده و تابلو فرمان می باشد.
دستگاه موادکش پلاستیک زمینی
در مدل زمینی قیف موادکش از الکتروموتور جدا بوده و خود الکتروموتور روی زمین نصب خواهد شد. قیف قسمت متحرک بوده و با توانی که الکتروموتور در اختیار آن قرار می دهد عمل مکش و انتقال مواد اولیه به دستگاه تزریق را انجام می دهد.
در این نوع موادکش از الکتروموتور در توان های 0.75 ، 1.1 ، 1.5 ، 2.2 ، 4 ، 5.5 ، 7.5 کیلووات استفاده میشود.
دستگاه موادکش پلاستیک هوایی
در مدل هوایی قیف و الکتروموتور بهم متصل بوده و دستگاه روی مخزن مواد اولیه قرار داشته و مواد را به داخل دستگاه منتقل می کند.
این دستگاه نسبت به مدل زمینی کوچکتر بوده و توان الکتروموتور کمتری نیاز دارد. قدرت الکتروموتور در موادکش هوایی 1.1 تا 0.75 کیلووات می باشد.
دستگاه خردکن و گرانولاتور
به منظور خرد کردن و بازیافت پلاستیک دستگاه خردکن و گرانولاتور بکار گرفته می شود. این دستگاه پلاستیک را به گلوله های بسیار ریز تبدیل می کند. در نتیجه می توان از این گلوله ها در تولید مجدد پلاستیک استفاده نمود. در دستگاه های گرانولاتور بسته به ظرفیت خروجی از الکتروموتور با توان های مختلف استفاده می شود.
توان الکتروموتور (کیلووات) | ظرفیت خروجی (کیلوگرم) |
3- 1.5 | 1-3 |
3 | 3-5 |
5.5 | 25 |
18.5- 7.5 | 10-35 |
22-37 | 20-80 |
37-55 | 80-150 |
55-90 | 120-280 |
90-160 | 150-450 |
160-250 | 300-600 |
250-315 | 450-700 |
قالب اکستروژن
پروسه ای که مواد اولیه تولید پلاستیک گرم شده تا به داخل قالب ریخته شده و بعد به آرامی سرد می شوند قالبگیری اکستروژن گفته می شود.